De brandweer en politie, die zorgen voor onze veiligheid, wordt geregeld binnen de veiligheidsregio Zuid-Oost Brabant. De veiligheidsregio is vorig jaar veel in het nieuws geweest omdat er grote achterstanden waren ontstaan en personeel het ontbrak aan de juiste middelen om goed inzetbaar te zijn, waaronder ook de brandweer.
Dit alles heeft geleid tot een uitgebreide bestuursopdracht die is opgedeeld in 3 delen. Deel 1 betreft het voldoen aan wet- en regelgeving. Denk hierbij aan de zorg voor personeel, huisvesting, materieel maar ook ICT systemen op de korte termijn. Deel 2 betreft de basis die op orde moet zijn, dus voldoende personeel, zorg voor structurele personeelszaken en ontwikkelingen in procedures. Hiervoor zijn kernwaarden opgesteld van de organisatie waarin ook paraatheid en vitaliteit zijn toegevoegd. Paraatheid is niet alleen de brandweer of politie, maar ook achter de schermen moeten systemen 24/7 beschikbaar zijn en beheerd worden.
In deel 3 van de bestuursopdracht wordt ingespeeld op landelijke ontwikkelingen. Er wordt gemerkt dat onder de raadsleden niet altijd duidelijk is met welke grotere vraagstukken de veiligheidsregio bezig is. Dit kwam vooral uit de vorige sessie naar voren in Helmond in het voorjaar van 2025. Vooral stroomuitval, defensie (oa weerbaarheid met noodpakket) en bosbranden zijn dingen die in onze regio belangrijker zijn geworden.
Weerbare samenleving
Was stroomuitval vroeger vooral iets lokaals door een plaatselijke verstoring, tegenwoordig heb je redenen als netcongestie en onbalans in het netwerk die zorgen voor een grotere kans op (langdurige) uitval. De risicogebieden voor onze regio zijn de afgelopen periode in beeld gebracht samen met de netbeheerders. Afhankelijk van de duur van herstel van de stroomvoorziening bepaald de veiligheidsregio samen met de netbeheerder hoe in actie te komen. Een korte duur vraagt vrijwel geen inzet, maar een langere duur vraagt een andere aanpak zoals het opschalen van een crisisorganisatie. Hiervoor zijn goede informatielijnen opgezet.
De veiligheidsregio zorgt bij langdurige stroomuitval eerst voor de borging van de eigen continuïteit.
Maatschappelijke weerbaarheid is dus nodig om daar over verder over na te denken. De veiligheidsregio kan niet alles oplossen dus we zullen het meer gezamenlijk moeten doen. Zoals bijvoorbeeld een noodpakket en hulp aan elkaar.
Verder wil de veiligheidsregio gaan werken aan een netwerk van noodsteunpunten voor informatie en het doen van noodhulpmeldingen. Mogelijk nog uit te breiden voor medische zorg, voedsel, drinkwater en noodstroom. Vuistregel zou 1 noodsteunpunt per 5000 inwoners moeten zijn. Inzet van defensie bij grootschalige crisis komt ook in beeld, maar er zou ook een situatie kunnen voorkomen dat het leger al ingezet is in een oorlogssituatie. We kunnen daar dus niet alleen op leunen.
Complexere infrastructuur in onze regio
In onze dichtbevolkte regio is infrastructuur een complexe aangelegenheid. Gemeentes wordt daarom geadviseerd in de omgevingsvisies kernwaardes op te nemen voor fysieke veiligheid. De omgeving moet veilig ingericht worden zoals voldoende afstand tot gevaar en het creëren van veilige huizen als schuilmogelijkheden. Het is duidelijk dat in dichtbebouwd gebied dit schuurt, maar ook nieuwe voorzieningen zoals buurtbatterijen geeft gevaren in wijken. Innovatieve herbruikbare bouwmaterialen geeft risico’s omdat niet altijd duidelijk is wat het doet in geval van brand. Het is moeilijk deze ontwikkelingen van nieuwe bouwmaterialen bij te houden. De veiligheidsregio wil hier meer aandacht voor.
Beleidsplan 2027-2030
De 3 delen van de bestuursopdracht is verder uitgewerkt in het beleidsplan 2027-2030 wat eind dit jaar in het dagelijks bestuur wordt vastgesteld. In het voorjaar gaat het naar de gemeenteraden voor een zienswijze waarna het in april 2026 vastgesteld zal worden. Aangekondigd is dat de verbeterslagen opnieuw een substantiële financiële bijdrage gaan vragen van de gemeenten. Hoe dat opgebracht moet gaan worden zal nog moeten worden bezien in de regio.
